جهان مدرن

دومين شهاب سنگ بزرگ کشور با وزن 17 کيلو گرم در حالي در بيابان لوت پس از 134 سال از مشاهده اولين شهاب سنگ بزرگ در تهران کشف شد که هنوز اين بيابان منحصر به فرد از جايگاه جهاني برخوردار نيست و مين‌هاي موجود در اين منطقه، عرصه را براي بسياري محققان تنگ کرده است.

به گزارش مهر، اولين شهاب سنگ بزرگ کشور با وزن 54 کيلو گرم 134 سال پيش مصادف با 30 فروردين ماه 1259 خورشيدي برابر با 18 آوريل سال 1881 ميلادي حدود ساعت 3 بعدازظهر در 100 کيلومتري غرب تهران، در محلي به نام بوغين که در غرب اشتهارد واقع شده بود با صداي مهيبي سقوط کرد و پس از بيرون آوردن آن شهاب سنگ از عمق دو متري زمين توسط چوپانان، اين شهاب سنگ توسط هدايت الله خان قاجار فرزند عيسي خان بيگلر بيگي، حکمران ايل شاهسون بغدادي به دربار ناصرالدين شاه قاجار فرستاده شد که بنا به دلايلي، به اشتباه با نام شهاب سنگ ورامين در دنيا شهرت يافت. شهاب سنگ ورامين از جمله هفت شهاب سنگ مزوسيدريتي جهان است که در هنگام سقوط توسط مردم و چوپانان رصد شده است و هم اکنون در تالار کاخ گلستان نگهداري مي‌شود.

حالا پس از 134 سال از کشف اولين شهاب سنگ بزرگ کشور محققان کانون سبز فارس با تلاش‌هاي شبانه‌روزي و پيمايش‌هاي مکررموفق شده اند دومين شهاب سنگ بزرگ کشور را که مرکز مطالعات و آموزش علوم زمين واقع در فرانسه وابسته به دانشگاه مارسيل نيز آن را تأييد کرده کشف کنند تا بار ديگر ارزش‌ها و موقعيت منحصر به فرد اين بيابان ارزشمند بر همگان آشکار شده و زمينه‌اي ديگر براي تحقيقات دانشمندان علوم زمين و جغرافي در اين منطقه بي نظير فراهم شود، شايد در اين رهگذر تلنگري برمسوولان ميراث فرهنگي زده شود که براي ثبت جهاني اين اکوسيستم بي مانند اقدام کنند.

مدير کانون سبز فارس دراين باره به مهر گفت: کشف و شناسايي دومين شهاب سنگ بزرگ ايران نيز يکي ديگر از ويژگي‌هاي طبيعي بيابان لوت است که باعث شده تا رويکرد شناخت جايگاه جهاني اين زيست سپهر را برجسته‌تر کند. ايزدي تصريح کرد: کشف و شناسايي دومين شهاب سنگ بزرگ ايران در ميانه ناحيه پر عوارض و صعب العبورکلوت‌هاي بيابان لوت نيز يکي ديگر از ويژگي‌هاي طبيعي بيابان لوت است که ضمن معرفي موقعيت ارزشمند اکوسيستم لوت رويکرد مطالعاتي دانشمندان علوم زمين را به خود جلب کرده است. به گفته وي، در پي انجام تحقيقات محيطي بيابان لوت، محققين کانون سبز فارس، با همکاري ديگر علاقه‌مندان به نواحي گرم و خشک کشور، در آذر ماه سال 1392 به منظور انجام مطالعات تکميلي ناحيه کلوت‌ها، مبادرت به اجراي عبور پياده تحقيقاتي از پهن ترين بخش عرضي ناحيه کلوت‌ها به طول 70 کيلومتر هوايي کردند. مدير کانون سبز فارس تأکيد کرد: از جمله اهداف محققين در اين برنامه بررسي لند فرم‌هاي ناحيه کلوت‌ها در مکان‌هايي بود که به دليل صعب العبور بودن آنها تا آن موقع از دسترس کاوشگران دور مانده بود. لذا بررسي چاله‌هاي ژيپسي که از منظر علمي از جمله لند فرم‌هاي شگفت انگيز ناحيه کلوت‌هاست و مضافا مطالعه زمين ريخت شناسي و تاثير مواد فرسايشي و کاوشي بر کلوت‌ها از اهم برنامه مذکور بود که با بررسي‌هاي علمي نسبت به نمونه برداري از مواد کاني تشکيل دهنده کلوت‌ها به ويژه سنگ‌هايي که منشاء خارجي داشتند، محقق شد. ايزدي افزود: در روز چهارم مطالعات کاوشي، کارشناسان با دقت بيشتري سنگ‌هايي که با مواد عمومي محيط نا متجانس بودند را بررسي کردند و در پي آن يکي از همکاران به نام علي اسلامي فطرت موفق به شناسايي سنگ سياه رنگ کم حجم اما پر وزني با ابعاد حدود 28 سانتيمتر و با وزن حدود 17 کيلوگرم شد که سطح روي آن داراي شکاف‌هاي کم عرضِ منسجم و حرارت ديدگي شديد بود.

به گفته وي، پس از بررسي‌هاي مقدماتي توسط تيم تحقيق، منشاء خارجي و احتمال شهاب بودن آن سنگ مورد تائيد قرار گرفت و مقرر شد اعلام نهايي کشف شهاب سنگ موکول به پايان بررسي مقدماتي آن سنگ توسط دانشمندان داخلي و خارجي ذيربط شود.

ايزدي اظهار داشت: متعاقبا شهاب سنگ مذکور به منظور انجام آزمايشات و مطالعات علمي در اختيار دکتر حسن‌ميرنژاد رييس دانشکده زمين دانشگاه تهران قرار گرفت و به همين منظور نمونه کوچکي از آن نيز به مرکز مطالعات و آموزش علوم زمين اروپا وابسته به دانشگاه مارسيل ( UNIVERSITY OF AIX – MARSEILLE , CEREGE ) واقع در فرانسه که ترکيبات و منشاء شهاب سنگ‌ها را مورد مطالعه قرار مي‌دهد، ارسال شد. مدير کانون سبز فارس تصريح کرد: پس از طي مراحل آزمايشات علمي مقدماتي در مراکز مذکور، دکتر JEOME GATTACCEA دانشمند ارشد تحقيقاتي در CEREGE در گزارش اوليه خود اظهار کرد که پس از تجزيه و تحليل علمي شهاب سنگ لوت، نتايج به دست آمده نشان مي‌دهد که شهاب سنگ لوت از نوع شهاب سنگ‌هاي مزوسيدريتي که نوعي خاص از شهاب سنگ‌هاي ترکيبي از جنس آهن و سنگ هستند، مي‌باشد که براساس اندازه‌گيري‌هاي مغناطيسي و مشاهدات ميکروسکوپي در طبقه بندي 5H قرار مي‌گيرد. وي افزود: در حال حاضر پيرو مطالعات انجام شده، CEREGE مشخصات شهاب سنگ لوت را به منظور تعيين نام در اختيار کميته نامگذاري انجمن METEORITICA قرار داده است. بنابراين به نظر مي‌رسد با استمرار مطالعات تکميلي توسط دانشکده زمين دانشگاه تهران و همچنين CEREGE فرانسه، در آينده نزديک اطلاعات بيشتري در خصوص منشاء و مدت زمان سير شهاب سنگ لوت در فضا قبل از برخورد با بيابان لوت در اختيار جامعه علمي کشور و جهان و همچنين آحاد مردم کشور قرار گيرد. ايزدي ياد آورشد: شهاب سنگ‌ها قبل از برخورد با زمين، شهاب واره ناميده مي‌شوند. سرعت شهاب واره‌ها در هنگام عبور از جو و مواجهه با زمين برابر 11/2 کيلومتر در ثانيه است که بيش از ميزان گريز از ميدان گرانش زمين است و اين سرعت حدودا بيش از چهل برابر سرعت صوت است. به اعتقاد وي، کشف دومين شهاب سنگ بزرگ ايران در بيابان لوت در واقع مزيت آن بوم سازگان را در رديف والاي حافظ ميراث‌هاي طبيعي جهان در کنار پديده‌هاي جهاني موجود درآن برجسته‌تر مي‌کند، بدين لحاظ محقق شدن الزامات قانوني و تسريع در ثبت ملي و جهاني بيابان لوت، طبعا مي‌بايست در راس سياستگذاري‌هاي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري کشورو همچنين کميسيون ملي يونسکو قرار گيرد تا پيرو آن نسبت به ايجاد مکانيزم‌هاي پايش بين‌المللي به منظورحفظ آثار طبيعي، جهاني بيابان لوت با شکل‌گيري مديريت حفاظت از سرزمين لوت، موفق شويم.